Tα ιδιαίτερα οργανοληπτικά χαρακτηριστικά της φακής Εγκλουβής, οφείλονται στο γενετικό της υλικό, τους κλιματικούς και εδαφικούς παράγοντες των χώρων καλλιέργειας και το ευρύτερα πλούσιο φυσικό περιβάλλον των οροπεδίων στα οποία καλλιεργείται.

Η μακρά γεωργική ιστορία των οροπεδίων της Εγκλουβής σε καλλιέργεια ψυχανθών και σιτηρών καθώς και οι εφαρμοζόμενες γεωργικές πρακτικές περασμένων αιώνων, συντείνουν ώστε το τελικό προϊόν να είναι αποτέλεσμα αβελτίωτου γενετικού υλικού, προσαρμοσμένου στις τοπικές συνθήκες.

Στην Εθνική Έκθεση, σχετικά με την κατάσταση των φυτογενετικών πόρων για τα τρόφιμα και τη γεωργία στην Ελλάδα, που συνέταξε το Φεβρουάριο του 2006  Ομάδα Εργασίας ειδικών επιστημόνων του Υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης και του Εθνικού Ιδρύματος Αγροτικής Έρευνας (ΕΘΙΑΓΕ) γίνεται σαφής αναφορά στο οροπέδιο της Εγκλουβής, ως μιας εκ των τεσσάρων περιοχών της πατρίδας μας που η Τράπεζα Γενετικού Υλικού προτείνει για προστασία, για το λόγο ότι συνεχίζουν να επιβιώνουν παραδοσιακά αγροτικά συστήματα και ένας μικρός αριθμός αβελτίωτων ποικιλιών, που αντιστέκονται ακόμη στην πίεση της σύγχρονης εποχής.

Tο καλοκαίρι του 2010 με προσωπική μου πρωτοβουλία ως Δημάρχου Καρυάς, επισκέφτηκαν το οροπέδιο της Εγκλουβής και τον κάμπο της Καρυάς ο καθηγητής του Γεωπονικού Πανεπιστημίου Αθηνών (Γ.Π.Α) κ. Χρήστος Αυγουλάς και ο γεωπόνος – μελετητής κ. Ιωάννης Γρηγοράτος και απέκτησαν ιδία αντίληψη των περιοχών καλλιέργειας της φακής Εγκλουβής και του λαθουριού Καρυάς.

Λίγα χρόνια αργότερα κατατέθηκε ο φάκελος για καταχώριση της φακής Εγκλουβής ως ΠΟΠ προϊόντος. Αίτημα που υποστηρίχτηκε από 9μελή ομάδα Εγκλουβισάνων καλλιεργητών της φακής που συνέστησαν για το σκοπό αυτό αστική μη κερδοσκοπική εταιρεία. Ο φάκελος μετά την αξιολόγησή του από μέρους του Υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης δημοσιοποιήθηκε χθες (05/08/2020). Απομένει πλέον να ακολουθηθεί η προβλεπόμενη διαδικασία των Κανονισμών της Ευρωπαϊκής Επιτροπής των Βρυξελλών ώστε η φακή Εγκλουβής να καταχωρηθεί ως Προστατευόμενης Ονομασίας Προέλευσης (ΠΟΠ).

Αξίζει να σημειώσουμε ότι μόνο μια ακόμη φακή (Ιταλίας) έχει καταχωριστεί ως ΠΟΠ προϊόν στον Ευρωπαϊκό χώρο.  Εύλογα λοιπόν συνάγεται το συμπέρασμα ότι η καταχώριση της φακής Εγκλουβής στον Ευρωπαϊκό κατάλογο των ΠΟΠ προϊόντων μόνο τιμή περιποιεί για το προϊόν και τον μικρό μας τόπο.

Σήμερα που η πανδημία του κορωνοϊού έκανε εμφανείς τους κινδύνους που δημιουργούνται από τη μονοκαλλιέργεια του τουρισμού, η τοπική αυτοδιοίκηση (Α και Β βαθμού) σε συνεργασία με το κεντρικό κράτος οφείλουν να αναζητήσουν τους τρόπους εξορθολογισμού της λειτουργίας της τοπικής μας οικονομίας.

H στήριξη αξιόλογων (και παραδοσιακών) τοπικών προϊόντων όπως η φακή Εγκλουβής, το  λαθούρι της Καρυάς, το λάδι της Ασπρολιάς, το μέλι, το αυγοτάραχο κ.α. θα μπορούσε να οδηγήσει, πέραν της δημιουργίας νέων εργασιακών ευκαιριών και απολαβής καλού γεωργικού εισοδήματος και σε:

  • Στήριξη της αγροτικής ποικιλομορφίας στους τόπους καλλιέργειας (όπως τα οροπέδια για την περίπτωση της φακής Εγκλουβής, τον κάμπο της Καρυάς για την περίπτωση του λαθουριού κ.α.)
  • Διατήρηση των τοπικών ποικιλιών.
  • Κατοχύρωση των καλλιεργητών από προϊόντα-μιμήσεις.
  • Προστασία των καταναλωτών, αφού θα προμηθεύονται προϊόντα εγγυημένα για την αυθεντικότητα και την ποιότητά τους.

Το νέο Μοντέλο Ανάπτυξης για  τη δεκαετία 2020-2030 θα πρέπει να δίνει έμφαση στη στήριξη των τοπικών προϊόντων προς την κατεύθυνση της τυποποίησης της παραγωγής και δημιουργίας προϊόντων με διακριτή ταυτότητα.

Επιτέλους και στο νομό της Λευκάδας όλοι οι εμπλεκόμενοι φορείς οφείλουν να επιδιώξουν συνεργίες όπως η διασύνδεση Τουρισμού – Εστίασης – Αγροδιατροφικού τομέα με σκοπό την υποστήριξη της εγχώριας παραγωγής και τη διασύνδεσή της με την κατανάλωση.

Σεβαστή Κωνσταντινίδη Ρεκατσίνα

πρώην Δήμαρχος Καρυάς

Δημ. Σύμβουλος Λευκάδας