Γράφει η Σοφία Μεσσήνη, Ψυχολόγος- Παιδοψυχολόγος

Ο μήνας Σεπτέμβρης σηματοδοτεί πάντα μία νέα αρχή για την καθημερινότητα των παιδιών. Για πολλά μικρά αλλά και μεγαλύτερα παιδιά ο Σεπτέμβρης ταυτίζεται με μία στεναχώρια για την έναρξη του νέου σχολικού έτους και κατ’ επέκταση τη λήξη του ανέμελου καλοκαιριού. Ακόμα πιο έντονο γίνεται το φαινόμενο αυτό όταν το παιδί βρίσκεται στις πρώτες τάξεις του δημοτικού ή ακόμα όταν θα πάει για πρώτη φορά σχολείο.

Είναι απολύτως φυσιολογικό το σχολείο να φαντάζει τρομαχτικό σε ένα μικρό παιδί, γιατί αν και το σχολείο, βέβαια, δεν είναι κάτι καινούριο μιας και όλα τα παιδιά έχουν πάει νήπιο και τα περισσότερα, αν όχι όλα, προνήπιο και παιδικό σταθμό, ωστόσο, ποτέ δεν περίμενε κάποιος από αυτά όσα περιμένει τώρα που ήρθε η ώρα του δημοτικού σχολείου. Το παιδί δεν μπορεί να καταλάβει γιατί εκεί που δεν είχε ευθύνες και έκανε ελάχιστα πράγματα μόνο του, ξαφνικά έχει να αντιμετωπίσει πολλές καινούριες καταστάσεις και γιατί όλοι έχουν πλέον απαιτήσεις από αυτό. Όπως λοιπόν λέει και ο σοφός λαός «κάθε αρχή και δύσκολή».

Το ξεκίνημα του σχολείου οδηγεί το παιδί σε μια καινούρια πραγματικότητα και μάλιστα η πρώτη φορά στο σχολείο είναι μια δύσκολη εμπειρία όχι μόνο για τα παιδιά αλλά και για τους γονείς. Ο φόβος του αγνώστου, ο αποχωρισμός από τους γονείς, η συνειδητοποίηση του παιδιού ότι χάνει τα «πρωτεία» αφού πια δεν βρίσκεται μόνο εντός οικογένειας, η απώλεια της αίσθησης της μοναδικότητας που είχε στο σπίτι, η γνώση ότι θα πρέπει να δουλέψει για να ενταχθεί σε μια νέα και άγνωστη ομάδα αποτελούν για το παιδί τόσο  πρακτικές όσο και συναισθηματικές δυσκολίες, που σηματοδοτούν το πέρασμά του από το σπίτι στο σχολείο. Ο χρόνος προσαρμογής, όμως, κάθε παιδιού στο σχολείο είναι διαφορετικός και μπορεί να κυμαίνεται από λίγες ώρες μέχρι λίγες εβδομάδες. Είναι στο χέρι μας, λοιπόν, να βοηθήσουμε το παιδί μας να προσαρμοστεί ευκολότερα.

Υπάρχουν διάφοροι τρόποι να κάνουμε την έναρξη του σχολείου και της νέας καθημερινότητας ευκολότερη, τόσο για τα παιδιά που πρώτη φορά θα πάνε σχολείο όσο και για τα παιδιά που επιστρέφουν στο σχολείο μετά τις καλοκαιρινές τους διακοπές, ανάμεσα στους οποίους βρίσκονται οι εξής:

  • Αρκετά πριν ανοίξουν τα σχολεία ξυπνήστε το παιδί σας νωρίς και κάντε συγκεκριμένες ώρες κάποιες δραστηριότητες. Έτσι, όταν θα πρέπει να ξυπνήσει για να πάει στο σχολείο και να εντάξει τη μελέτη στην καθημερινότητά του θα είναι αρκετά πιο προετοιμασμένο.
  • Αγοράστε καινούρια σχολικά είδη. Πηγαίνετε μαζί με το παιδί και αφιερώστε χρόνο στην αγορά νέων σχολικών ειδών, μία διαδικασία ιδιαίτερα ευχάριστη για να παιδιά που τα κάνει να βλέπουν θετικά την έναρξη του σχολείου.
  • Πραγματοποιούμε μαζί με το παιδί μερικές επισκέψεις γνωριμίας στο σχολείο προτού ξεκινήσει και επίσης του μιλάμε για δικές μας ευχάριστες εμπειρίες στο σχολείο.
  • Τη μέρα που ξεκινά το σχολείο ξεκινήστε 10 λεπτά νωρίτερα από το σπίτι για να μπορέσετε να αποφύγετε κάθε απρόοπτο. Σημαντικό είναι μάλιστα το παιδί να έχει κοιμηθεί νωρίς από το προηγούμενο βράδυ.
  • Διαλέξτε τα ρούχα που θα φορέσει το παιδί και φροντίστε για το κολατσιό του από το προηγούμενο βράδυ. Επιτρέψτε στο παιδί να έχει γνώμη ώστε να νοιώθει συμμέτοχο στην όλη προετοιμασία. Η προετοιμασία ρούχων και σνακ καλό θα είναι να γίνεται από την προηγούμενη μέρα καθ’ όλη τη διάρκεια της σχολικής χρονιάς για να αποφεύγονται οι πρωινές καθυστερήσεις.
  • Δίνουμε στο παιδί κίνητρα για να πάει σχολείο τονίζοντάς του τα θετικά στοιχεία, όπως τους καινούριους φίλους που θα γνωρίσει, τα καινούρια πράγματα που θα μάθει, τα ομαδικά παιχνίδια, τις εκδρομές.
  • Ετοιμάστε ένα πρόγραμμα της εβδομάδας από την Κυριακή. Σημειώστε τις δραστηριότητες του παιδιού σας για όλη την εβδομάδα καθώς και τις διάφορες υποχρεώσεις που έχετε ώστε να έχετε τον πλήρη έλεγχο.

Για μία εύκολη και γρήγορη προσαρμογή του παιδιού μας στην νέα πραγματικότητα του σχολείου είναι ιδιαίτερα βασικό να καταπολεμήσουμε εμείς πρώτα σαν γονείς τους δικούς μας φόβους και το άγχος του αποχωρισμού. Σκεφτείτε πόσο ανησυχούμε για το πώς θα τα πάει το παιδί μας, πόσες δυσκολίες φοβόμαστε ότι μπορεί να το εμποδίσουν («Φοβάμαι γιατί βλέπω πόσο δυσκολεύεται να πειθαρχήσει» «Είναι σαν εμένα, δεν του αρέσει η πίεση» κ.α.) και στη συνέχεια κατά πόσο οι ανησυχίες αυτές έχουν πράγματι να κάνουν με το δικό μας παιδί και κατά πόσο με τα δικά μας βιώματα, τους δικούς μας γονείς, τα δικά μας προβλήματα στο σχολείο. Μια τέτοια σκέψη μπορεί να μας βοηθήσει να αναγνωρίσουμε τους δικούς μας φόβους, να τους μετριάσουμε και κατ’ επέκταση να βοηθήσουμε το παιδί μας.

Σοφία Μεσσήνη

Ψυχολόγος- Παιδοψυχολόγος

MSc Αναπτυξιακή Ψυχοπαθολογία,

Durham University, UK

Κων/νου Τσερέ 11, Λευκάδα

sfamess@yahoo.gr

smessini04